wtorek, 8 marca 2016

Kilka słów o: "Makbet" (2015) i "Romeo i Julia" (1996)

Szekspir filmowo.

Tym razem postanowiłem zestawić ze sobą dwie ekranizacje dramatów szekspirowskich. Kiedy za czasów szkolnych czytywałem Szekspira, nigdy szczególnie nie mogłem polubić jego twórczości. Co nie oznacza, że nie umiałem zauważyć jej niesamowitości - po prostu najzwyczajniej w świecie mi on nie leżał. Mam za to zupełnie inne odczucia, kiedy myślę o filmach inspirowanych jego twórczością. Dlatego też kolejny odcinek serii poświęcam wspomnianym w tytule filmom.
Nocusz, nic ciekawego nie przychodzi mi do głowy, jeśli chodzi o wstęp, dlatego może zrobię przyjemność sobie i wam, i skończę te wygłupy. 


Makbet (reż. Justin Kurzel)

W Szkocji szaleje wojna domowa. Zdrajca Macdonwald (Hilton McRae) wypowiada posłuszeństwo i sprowadza norweskich najemników. Jedynie nieliczni pozostają wierni królowi Duncanowi (David Thewlis), który wysyła przeciwko wrogom swojego najlepszego dowódcę, Makbeta (Michael Fassbender). Losy wojny rozstrzygają się w krwawej bitwie, podczas której Makbet zabija zdrajcę i pokonuje jego wojska. Po starciu spotyka na wrzosowisku wiedźmy, które przepowiadają mu koronę królewską. Makbet stopniowo zaczyna wierzyć w ich wróżbę i myśleć nad jej urzeczywistnieniem. Jego ambicje przeradzają się w obsesję, podsycaną przez żądną władzy Lady Makbet (Marion Cotillard). Kiedy Duncan przyjeżdża do ich zamku w Inverness, żona namawia Makbeta do popełnienia morderstwa.

Muszę przyznać, że ten film przerósł moje najśmielsze oczekiwania, nie wiem jednak, czy ostatecznie mi się podobał. Powiedzmy, że zrobił na mnie duże wrażenie. (ygh, znowu mam wrażenie, że włączyła mi się bucera, I'M TRYING!)
Interpretacja Kurzela powala przede wszystkim swoim niesamowicie ciężkim klimatem. Oglądaniu tego filmu może towarzyszyć nieprzyjemne uczucie, jakby ktoś ściskał wam żołądek (#truly disturbing). Twórcy filmu wprowadzili bardzo mroczną i tajemniczą atmosferę - niektóre sceny zostały przedstawione z wyjątkową finezją i wyobraźnią. Twarze przebijające się przez gęstą mgłę, ciężkie ruchy walki w slow motion, muzyka przyspieszająca bicie serca - zbierając te szczególiki, otrzymujemy coś naprawdę niezwykłego.
Jeśli chodzi o bohaterów - pierwszy plan zdecydowanie skupia na sobie całą uwagę. Makbet Fassbendera to człowiek opętany żądzą władzy, z początku pełen wątpliwości, świeżo po morderstwie stłamszony winą, jednak z każdą minutą coraz mniej ludzki - szczególnie, kiedy wykonuje wyrok na bliskich Makduffa albo gdy z pewną dozą obojętności przyjmuje śmierć własnej żony ("Mogła umrzeć nieco później"). Aktor spisał się naprawdę wyśmienicie, chociaż w nielicznych momentach odniosłem wrażenie, że sztuka Szekspira go lekko przytłacza.
Równie wybitna okazała się Marion Cotillard, która świetnie wcieliła się w rolę chorobliwie ambitnej Lady Makbet. Postać niczym mantrę powtarza jedno zdanie, mianowicie "co się stało, już się nie odstanie" - z czasem jednak sama nie potrafi uwierzyć w te słowa. Ostatecznie nie potrafi udźwignąć ciężaru zbrodni i popełnia samobójstwo. Aktorka w swojej roli była bardziej powściągliwa, niż jej filmowy partner, jednak to ona urzekła mnie swoją grą.
Warto zauważyć, że to właśnie bohaterowie filmu stanowią jego najważniejszą część - reszta, czyli chociażby muzyka, scenografia, pełni tutaj funkcję dopełnienia. To mimika, zachowania, a nawet głos grają tutaj najważniejszą rolę.
Kolejnym istotnym punktem jest fakt, że "Makbet" jest dość jednostajny. Założeniem twórców było wprowadzić nastrój niepokoju i z tego niepokoju nie można pozbyć się przez cały seans - w pewnym momencie staje się on normą. Dlatego nie spodziewajcie się po tym filmie spektakularnych walk czy dziwacznych grymasów wypisanych na twarzach bohaterów.
Kolejna ekranizacja "Makbeta" to dzieło, do którego nie można podejść od tak, z marszu - trzeba się na niego odpowiednio nastawić psychicznie. Jeśli jednak jesteście gotowi na zmuszające do myślenia kino, to zdecydowanie polecam ten film.


Romeo i Julia (reż. Baz Luhrmann)

Tutaj, z oczywistych powodów, pominę opis filmu. Wszyscy w końcu aż za dobrze znamy epicki romans dwóch kochanków, którym nie dane było być razem ze względu na skłócone ze sobą rodziny. Zakochani w końcu, w wyniku tak zwanej ironii losu, popełniają samobójstwo, a rodziny nagle postanawiają się dogadać. W tym przypadku muszę za to dodać, że tragedia została przeniesiona we współczesne realia - Werona stała się Weroną Beach, natomiast rodziny - dwoma wrogimi gangami.

Podziwiam twórców filmu za  naprawdę oryginalne podejście do kultowej sztuki. Popisali się oni odważnym pomysłem, kwestionując wiele wątków sztuki i lekko ją zabrudzając. Udowodnili oni, że kilkusetletnia historia nie musi być przedstawiana utartymi i powielanymi metodami. Film w takiej wersji z pewnością lepiej przekona młodszych widzów do sięgnięcia po Szekspira.
Czasami jednak miałem wrażenie, że niektóre kalki zostały wprowadzone na siłę -  nie mogłem powstrzymać się od zirytowanego przewrócenia oczami, patrząc na przedimprezową dramę matki Capulet. Ach, skoro już jestem przy tej postaci, to zadziwia mnie jej dwoistość. Przez większą część filmu traktuje ona swoją pociechę dość przedmiotowo (besides, trochę rozbawił mnie fakt, że twórcy nie pominęli postaci niani - let's face it, Julka już wyrosła z pieluch), czasem jednak pozwala sobie na odrobinę czułości, Whatever, pewnie na siłę szukam zaczepki.
Większość tych...innowacji potrafię jednak docenić. Szczególnie warto zauważyć, że scenarzyści nie "uwspółcześnili" języka bohaterów, tylko zachowali oryginalny język dramatu. Taka fuzja sprawia, że film nabiera doprawdy ciekawego kolorytu i zaskakuje. Well, nie spodziewałem się, że prosty gangster potrafi sypać tak kwiecistymi frazesami.
Słabszym (ale nie złym!) elementem tej ekranizacji są aktorzy. W zestawieniu Romka i Julki wygrywa zdecydowanie ta męska połowa romansu. Leonardo di Caprio całkiem dobrze wciela się w Romea - jest młody, głupi, intensywnie zakochany i zawistny. Claire Danes natomiast momentami przypomina skomlącego szczeniaczka. Oboje mogliby rozegrać to lepiej, jednak suma summarum nie wyszło źle. Ciekawą postacią staje się za to przyjaciel głównego bohatera, Merkucjo, którego przedstawiono jako pełnego pasji mężczyznę ze skłonnościami transwestycznymi.
Nie jestem przekonany co do niektórych efektów zastosowanych w ekranizacji - mianowicie drażniło mnie przyspieszanie filmu, często w dość głupich momentach (ygh, wspomniana wcześniej drama Capuletki i jej gorączkowe strojenie się na imprę), inne wydały się niezwykle ciekawe (Romeo na tabsach, dość intrygująca interpretacja jego crushu).
Muzyka w filmie zaskakuje swoją różnorodnością - czasem miałem wrażenie, że dobrano ją lekko na chybił trafił - jednak ta różnorodność wzbogaca historię i sam koncept.


Gnom. 

4 komentarze:

  1. Mnie też jakoś szczególnie Szekspir nie leży, chociaż Romeo i Julia dobrze się czytało. Być może kiedy napadnie mnie nuda to sięgnę i po filmy, albo po Makbeta. Jednak w zwiastunie widzę młodego Leo, co już nieco mnie odrzuca ;p Ale zobaczymy. Pozdrowionka

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. Hmm, "Makbet" może być nie do końca najlepszym lekarstwem na nudę - wydaje mi się, że trzeba się do niego mentalnie przygotować - zarówno do filmu, jak i do samej książki. Niemniej polecam oba.
      Pozdrawiam również!

      Usuń
  2. Romeo i Julia czytało (i oglądało, na przedstawieniu Studia Buffo) całkiem dobrze. Do Makbeta nigdy chyba się nie przekonam. Jest zbyt ciężki i... Po prostu nie potrafię!

    Z chęcią obejrzę oba filmy. Zawsze powinno się mieć własną opinię na dany temat,

    Trafiłam tu z Uwolnij Słowo. Będę zaglądać częściej.
    Mi$ka

    OdpowiedzUsuń
    Odpowiedzi
    1. "Makbet" wymaga odpowiedniego nastroju - i chociaż lektura może sprawiać lekki kłopot, to ostatecznie dużo się z niej wynosi, dlatego jak najbardziej polecam :)

      Usuń